Historia Hufca Lubliniec

Urodził się 30 stycznia 1922r. w Radomsku w domu Antoniego i Marii z domu Strzeleckiej. Ojciec - Antoni był żołnierzem zawodowym (saperem) w stopniu sierżanta 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty.

Antoni Ożarowski - saper 74 GPP, ojciec Mariana Ożarowskiego

Marian Ożarowski uczył się w Szkołę Powszechnej nr 1 w Lublińcu, gdzie 15 października 1928 roku wstąpił do gromady zuchowej prowadzonej przy szkole przez phm. Stanisława Wojciechowskiego, a następnie w 1932r. do III Męskiej Drużyny Harcerskiej im. Orląt Lwowskich (także działającej przy tej szkole). W tejże drużynie - 24 kwietnia 1934r. złożył przyrzeczenie harcerskie także na ręce druha Wojciechowskiego.

Druh Marian Ożarowski - w mundurze harcerskim, jeszcze przed przyrzeczeniem

W 1933r. rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum Męskim im. Adama Mickiewicza. Nadal kontynuował swoją przygodę z harcerstwem. Najpierw jeszcze przez rok w III MDH, a następnie od września 1934r. najpierw jako członek, a później zastępowy w I MDH im. Tadeusza Kościuszki (która działała przy Gimnazjum). 

Legitymacja instruktorska dh Mariana Ożarowskiego

Radioamatorstwem zaczął się interesować już w szkole powszechnej (od IV klasy). Pierwsze lekcje pobierał od kadry 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty: K.Gasika, i st.sierż. E.Radoszewskiego, a także od pierwszego licencjonowanego krótkofalowca w Lublińcu st.sierż. Alojzego Kosmali SP1OM. Około 1938r. na bazie pozyskanych zespołów od swoich nauczycieli zbudował odbiornik detektorowy, następnie udało mu się zakupić radioodbiornik fabryczny ”Kosmos-Pionier”.

Pierwszy lubliniecki krótkofalowiec - starszy sierżant Alojzy Kosmala (1937r)

W roku szkolnym 1937/38 został przydzielony do VII MDH im. Witolda Regera (działającej w Śląskim Zakładzie dla Głuchoniemych). Początkowo pełnił tam funkcję zastępowego, następnie gospodarza, by po kursie drużynowych w Wiśle-Głębce, który trwał od 26 grudnia 1938r. do 6 stycznia 1939r. a prowadzony był przez hm. Piotra Frydla, otrzymać funkcję przybocznego i po.drużynowego. Wraz z harcerzami z tej drużyny zaliczył swoje pierwsze duże obozy: w Nowych Trokach koło Wilna w 1938 roku i w Wągrowcu koło Poznania w 1939 roku (podczas tego obozu zdobył stopień Harcerza Orlego).

Obóz w Trokach - na zdjęciu uczestnicy obozu z karaimkami

Okres okupacji przeżył w Radomsku. Udało mu się w grudniu 1939r. przyjechać na rowerze do Lublińca by spotkać się ze swoimi przyjaciółmi ze szkoły i z drużyny.

Lubliniec - grudzień 1939r. druh Marian siedzi pośrodku

Od lipca 1941r. do czerwca 1942r. pracował w Powiatowej Spółdzielni Rolno-Handlowej w Radomsku. W tym też czasie, w lutym 1942r., tuż po powstaniu Armii Krajowej w Radomsku - przekazał swój radioodbiornik, który udało mu się zachować, dowódcy tego oddziału. Przez kolejny rok, od czerwca 1942 do czerwca 1943r. pracował w obozie pracy przymusowej Służby Budowlanej (Baudienst) dla junaków w Gołębiu (powiat Puławy) przy budowie torów kolejowych. Zakwaterowany został w przeciekających barakach. Umundurowaniem były drelichy, zaś całodziennym posiłkiem była: niesłodzona kawa, 12,5 dkg chleba na śniadanie i kolację, oraz zupa z liści jarzyn na obiad. Junaków pilnowali strażnicy uzbrojeni w harapy (bicze), którzy za najmniejsze nieposłuszeństwo stosowali areszt ciemnej piwnicy.

Jedna z grup junackich pracująca podobnie jak druh Marian
przy budowie torów kolejowych  - Baudienst Przeworsk

Resztę wojny udało mu się przetrwać w Radomsku, ponownie pracując w Powiatowej Spółdzielni Rolno-Handlowej w Radomsku. W tym też czasie współpracował z odziałem AK do zadań specjalnych, w którego komendantem był jego przyjaciel - Antoni Borkowy (współpracownik Konrada Mańki z konspiracji w "Orle Białym"). Współpracę ta przypłacił aresztowaniem przez Gestapo 23 kwietnia 1944r. i miesięcznym więzieniem w Radomsku.

Po przejściu przez Lubliniec Armii Czerwonej wraca do Lublińca i już w marcu 1945r.rozpoczyna tworzenie zrębów Hufca Lubliniec. W kwietniu i w maju tego roku organizuje kursy zastępowych i drużynowych. Kontynuuje aż do czerwca 1946r. naukę w Państwowym Gimnazjum i Liceum Koedukacyjnego w Lublińcu. Będąc uczniem tej szkoły - pełni funkcję drużynowego I MDH im. Tadeusza Kościuszki. Pracuje równocześnie w referacie szkoleniowym i w referacie drużyn harcerskich Hufca. W sierpniu 1945r uczestniczy w Centralnej Akcji Szkoleniowej w Osowcu, podczas której, w dniu 28 sierpnia 1945r. otrzymuje z rąk Aleksandra Kamińskiego stopień podharcmistrza.

 
Dh Marian Ożarowski na I CAS-ie w Osowcu

Po zdaniu matury w czerwcu 1946r. przez rok uczy się w Liceum Pedagogicznym w Tarnowskich Górach. Na krótko - bo na rok szkolny 1946/47 wiąże się ze Śląskim Zakładem dla Głuchoniemych w Lublińcu, w którym pracuje jako wychowawca. W tym też czasie pełni funkcję zastępcy komendanta Hufca Lubliniec. Latem 1946r. organizuje obóz harcerski w Gronowicach i zastaje jego komendantem. W październiku 1947r. rozpoczyna pracę w Szkole Podstawowej Nr 1 w Lublińcu, gdzie pracować będzie z młodzieżą ucząc fizyki i chemii nieprzerwanie, aż do swojej emerytury.

Marian Ożarowski - nauczyciel fizyki i chemii w SP nr 1 w Lublińcu

11 czerwca 1947r. Komendant Ślasko-Dabrowskiej Chorągwi Harcerzy hm. Wojciech Niderliński powierza druhowi phm. Marianowi Ożarowskiemu pełnienie funkcji Komendanta (Hufcowego) Hufca Lubliniec.

Powierzenie druhowi Marianowi Ożarowskiemu
funkcji Komendanta Hufca Lubliniec w 1947r.

Jeszcze tego samego roku - 12 października 1947r. druh Marian zakłada w drużynę harcerską oraz gromade zuchową w Dobrodzieniu.  A następnie bierze udział w Kursie Instruktorskim w Górkach Wielkich, a od 28 grudnia 1947 do 9 stycznia 1948, współorganizuje i uczestniczy w Kursie Konferencji Głównej Kwatery w Łodzi w ramach "Akcji A" w dziale HSP "Odbudowa". Wraz z ówczesnym Naczelnikiem ZHP hm. Romanem Kierzkowskim opracowuje lokalizacje przyszłych akcji HSP.

Druh Marian Ożarowski podczas Konferencji GKH w Łodzi 1948r.
siedzi - drugi od prawej

Druh Marian nie tylko aktywnie w tym czasie działa w harcerstwie. Bierze udział w kursach dla analfabetów, oraz kursach doskonaleniowych dla osób starszych. W listopadzie 1948r. zakłada lublinieckie Koło Polskiego Związku Wędkarskiego. W latach 1949-55 pełni funkcję sekretarza i zastępcy komendanta Ochotniczej Strazy Pożarnej w Lublińcu.

Druh Marian (po lewej) i druh Eugeniusz Siluk
w pracowni fizycznej, pierwsi członkowie HKS "Delta"

W 1948r. wraz z harcerzami wyjeżdża do Międzyzdrojów - gdzie pełni funkcję Komendanta Grupy Obozów Hufca Lubliniec.

Druh Marian Ożarowski - z uczestnikami obozu w Międzyzdrojach w 1948r

W latach 1949-1956 mimo likwidacji harcerstwa, organizuje obozy pod namiotami w Brodnicy(1950), Rycerce Górnej(1952 i 1953) czy Peweli Ślemieńskiej(1955). A także kolonię w Kochciach w 1949r. i zimowiska w Szczyrku (1952), Wiśle Głębce (1954).

Druh Marian na obozie w Brodnicy, trzeci od prawej

Kolonia w Kochcicach w 1949r.
pośrodku u samej góry druh Marian

W grudniu 1956r. uczestniczy w przełomowym dla ZHP I Zjeździe Łódzkim (Ogólnopolska Narada Działaczy Harcerskich). Druh Marian  - 40 lat później w 1996r.  uczestniczy także w Seminarium Instruktorskim z okazji Jubileuszu Zjazdu Łódzkiego. Od 22 listopada do 5 grudnia 1957r. pełni funkcje Komendanta VIII Kursu GKH dla podharcmistrzów (przyszłych instruktorów Ziem Północnych i Zachodnich) w Katowicach.

Podziękowanie za pracę podczas VIII Kursu Podharcmistrzowskiego w 1957r.
dla druha Mariana Ożarowskiego - podpisane przez Naczelniczkę ZHP - hm. Zofię Zakrzewską

11 listopada 1956r. zostaje powołany po raz drugi na funkcję Komendanta Hufca Lubliniec. Będzie tę funkcję pełnił przez kolejne 13 lat, aż do października 1969r. kiedy zastąpi go druh Henryk Pietrek.

Druh Marian Ożarowski - w czasie inspekcji obozu, jako komendant Hufca Lubliniec

W czerwcu 1965r wstąpił do Polskiego Związku Krótkofalowców. Od maja 1966r. pełnił funkcję zastępcy prezesa Klubu Łączności LOK w Lublińcu.

Legitymacja druha Mariana - Klubu Łączności LOK w Lublińcu

Licencję nasłuchową ze znakiem SP9 1323 otrzymał 1 maja 1966 r. Dwa lata później 1 lipca 1968r zdał egzamin i otrzymał Licencję kat II oraz znak SP9CWJ. Był założycielem dwóch Harcerskich Klubów Łączności: SP9ZAG w Kaletach i SP9ZAK w Lublińcu. Był też członkiem Klubu Krótkofalowców PZK - SP9 PEW. Należał do Oddziału PZK w Katowicach, a później do Górnośląskiego OT PZK w Piekarach Śląskich.

Druh Marian przy radiostacji

Będąc Komendantem Hufca Lubliniec organizował letnie obozy między innymi w: Panoszowie, Bolesławcu, Borowej czy Kuźnicy Brzeźnickiej, a także zimowiska, zloty i rajdy rowerowe. Latem 1958r. (24.7-20.8) organizuje w Koszęcinie kurs drużynowych dla harcerzy Chorągwi Katowickiej.

Obóz w Kuźnicy Brzeznickiej w 1966r

Gdy w grudniu 1958r. rozpoczęto budowę Szkoły Podstawowej nr 3 w Lublińcu - Marian Ożarowski został koordynatorem prac. Był także odpowiedzialny za wyposażenie szkoły w sprzęt i pomoce naukowe.

 

W 1961r. rozpoczyna działalność Zasadnicza Szkoła Rolnicza. Jej zorganizowania oraz prowadzenia podejmuje się Marian Ożarowski. Na funkcji kierownika szkoły - pozostaje przez 6 kolejnych lat. Szkoła działa w systemie popołudniowym, a zajęcia odbywają się w Szkole Podstawowej nr 1 w Lublińcu.

 

W 1967r druh Marian - rozpoczął budowę Harcerskiej Stanicy Turystycznej w Kokotku. Urzeczony przepięknym laskiem, pofałdowanym terenem w widłach rzeki Mała Panew i potoku Leśnica, zaprojektował najpiękniejszy "dom" harcerzy naszego Hufca.

 

Druh Marian Ożarowski, pierwszy z lewej,
wśród harcerzy podczas budowy Ośrodka w Kokotku

Wycieczki rowerowe do Kokotka 1969-1970 z druhem Marianem

Pracował bardzo intensywnie, myślami sięgał jeszcze dalej, chciał światu ukazać naszą małą Ojczyznę. Anteny rozpięte na masztach kokockich już w 1970r. zaczęły "grać".

Druh Marian Ożarowski na szczycie jednego z dwóch masztów radiowych w Kokotku

 

Nocami, najpierw pod własnym znakiem SP9 CWJ, a następnie harcerskim SP9 ZAK druh Marian nawiązywał tysiące łączności z całym światem.

Druh Marian Ożarowski ze swoją kochaną "Zośką" - nadaje:)

 

Wielokrotna intensywna praca spowodowała, że jego silny organizm zasygnalizował konieczność odpoczynku. Dla druha Mariana był to tylko sygnał, w dalszym ciągu uczestniczył w pracach Komendy Hufca, Przewodniczył Komisji Rewizyjnej, później Komisji Stopni Instruktorskich.

Zbiórka Komisji Rewizyjnej Chorągwi Śląskiej w Ośrodku w Kokotku - 1996r.
druh Marian Ożarowski - stoi pierwszy od prawej

W 1995r. wraz z druhną Krystyną Rożniewską zainicjował powstanie Harcerskiego Kręgu Seniorów, działającego przy Komendzie Hufca Lubliniec.

 


Druh Marian Ożarowski z członkami Kręgu Seniora

 

Brał udział we wszystkich akcjach letnich i zimowych organizowanych przez Hufiec Lubliniec w Ośrodku Harcerskim w Kokotku.

Druh Marian prowadzi zajęcia dla obozowiczów na OH w Kokotku

Obóz 1998r. był jego ostatnim.

Podczas ognisk, druh Marian często raczył nas wspaniałymi harcerskimi gawędami
na zdjęciu z druhem Kajetanem Zbączyniakiem

Druh harcmistrz Marian Ożarowski zmarł 18 sierpnia 1998 w Lublińcu. Trzy dni później harcerze i harcerki Hufca Lubliniec odprowadzili druha Mariana Ożarowskiego na jego ostatnią wartę.

Za swoją działalność harcerską został odznaczony: Honorową Odznaką Ofensywy Zuchowej (1965), Honorową Odznaką za Zasługi dla ZHP (1968), Złotym Krzyżem Zasłużony dla ZHP (1979), Odznaką za Zasługi dla Chorągwi Częstochowskiej, Złotą Odznaką za Zasługi dla Chorągwi Katowickiej (1996).

12 października 1979r.  - uroczyste wręczenie Złotych Krzyżem za Zasługi dla ZHP
w Jabłonnie k.Warszawy wśród nagrodzonych druh Marian Ożarowski - czwarty od prawej

Za pracę na niwie społecznej i zawodowej druh Marian został uhonorowany: Srebrnym Krzyżem Zasługi (1958), Złotym Krzyżem Zasługi (1973), Krzyżem Kawaleryjskim Orderu Odrodzenia Polski (1984), Medal 40-lecia Polski Ludowej, a także Medal Komisji Edukacji Narodowej (1976), Złota Odznaka ZNP (1974), Złota Odznaka zasłużony dla województwa Katowickiego (1965), Srebrna Odznaka Zasłużony dla Województwa Częstochowskiego (1985), Złota Odznaka Zasłużony Działacz Ligi Obrony Kraju (1983), Złota Odznaka Zasłużonego Wędkarza (1962), Odznaka XV-lecia Polskiego Związku Wędkarskiego (1964).

Imię druha Mariana Ożarowskiego w 2017r. przyjął Krąg Instruktorski, działający przy Komendzie Hufca Lubliniec. W powstałej w 2018r. Izbie Tradycji Harcerskiej w Ośrodku Harcerskim w Kokotku - znajduje się część poświęcona druhowi Marianowi. A od 2019r. z Izby nadawać może radiostacja SP9 ZAK.

Opracowane na podstawie:
Janusz Bula, Harcerstwo na terenie miasta Lublińca w latach 1920-1949. Kraków 2000.
XXX lat Ośrodka Wypoczynkowego Hufca ZHP Lubliniec w Kokotku 1967-1997. Red. Roman Krupski, Lubliniec 1997.
Małgorzata Ożarowska - Wspomnienia
Archiwum Hufca Lubliniec

Zdjęcia:
Archiwum Hufca ZHP Lubliniec
Zbiory prywatne - Marian i Małgorzata Ożarowski