Historia Hufca Lubliniec

Harcerstwo to nie jest coś, co się umie, ale to jest coś czym się jest.

Krótkofalarstwo

W 1923r. na Zlocie Chorągwi Wielkopolskiej w Poznaniu uruchomiono pierwszą polową radiostację harcerską. Jednak dopiero w latach 30-tych nastapił w harcerstwie rozwój krótkofalarstwa. W  1934r. przy Głównej Kwaterze Harcerzy powstał samodzielny Referat Krótkofalarstwa. W 1936r. ZHP przystąpił do Polskiego Związku Krótkofalowców. Utworzono wówczas Referaty Krótkofalarskie w głównych kwaterach harcerek i harcerzy. Na upowszechnienie krótkofalarstwa wpłynęło ukazanie się broszury "Wstęp do krótkofalarstwa", autorstwa hm. Stanisława Peterki. W listopadzie 1937r. nastąpiło oficjalne otwarcie harcerskiej sieci łączności radiowej – „została uruchomiona radiostacja Głównej Kwatery Harcerzy. Aby uzyskać prawa krótkofalowca, należało otrzymać z Ministerstwa Poczt i Telegrafów licencję na krótkofalową radiostację nadawczą, a z Głównej Kwatery przydział znaków nasłuchowych.

radio2019yhyhyhy

Referat krótkofalarstwa pośredniczył przy sprowadzaniu bezcłowego sprzętu amerykańskiego o wartości ok. 2 000 zł. Starał się również o rabaty na sprzęt radiowy, zapoczątkował istnienie ruchomych biblioteczek radiowych, zabiegał w Ministerstwie Poczt i Telefonów o przyśpieszenie legalizacji radiostacji nadawczych. W 1938r. istniało ich dwanaście, dodatkowo 8 prywatnych radiostacji harcerskich było zrzeszonych w klubach Polskiego Związku Krótkofalowców, zaś dalsze 8 było w trakcie legalizacji. Harcerskich jednostek organizacyjnych, pracujących z tą specjalnością było wówczas 50. Skupiały one 1800 harcerzy w ponad 100 miejscowościach. W 1938r. odbyło się 28 harcerskich kursów radiowych, liczących łącznie ponad 400 uczestników.

Na początku stycznia 1939r. przydzielone zostały nowe serie znaków nasłuchowych przez GKH-y, w wyniku czego powstało 15 nowych radiostacji harcerskich. W ramach kursu odbyła się II Konferencja Radiowa zajmująca się problemami krótkofalarstwa harcerskiego.

Na przełomie stycznia i lutego 1939r. odbyły się I Foniczne Harcerskie Zawody Radiowe, w których wzięło udział 10 stacji nadawczych i 74 nasłuchowych. Od lutego 1939r. „Tygodnik Radiowy” stał się 2-godzinną audycja zawierającą część muzyczną. W czerwcu 1939r. weszła w życie Instrukcja o harcerskich dyplomach radiowych. Łącznie w 1939r. nadsyłanych było do biura QSL ZHP ponad 1000 kart miesięcznie.

W drugiej połowie sierpnia 1939 roku Ministerstwo Poczt i Telegrafów zarządziło przerwanie działalności radiostacji amatorskich cofając wszystkie licencje nadawcze. Ten nieprzemyślany krok zlikwidował zorganizowaną w ramach pogotowia harcerskiego sieć radiowej łączności. Łączności, której tak brakowało we wrześniu 1939 roku.

Na fali zainteresowania działalnością krótkofalarską w 1938r. w Lublińcu odbył się dwutygodniowy, urządzony przez Wydział O.P. Województwa Śląskiego  "Kurs radjowy", który poprowadzili między innymi: Piotr Gasztych (nauczyciel, instruktor harcerski), Stanisław Wojciechowski (nauczyciel, instruktor harcerski), Karol Miłobędzki (z Radia Polskiego w Katowicach). W kursie wzięło udział 34 uczestników z całego powiatu. Efektem kursu było powołanie Komitetu Propagandy Radja oraz wystawa skonstruowanych przez kursantów aparatów radiowych.

Zapewne inną konsekwencją tego kursu było otrzymanie pod koniec 1938r. licencji nasłuchowej przez druha Stanisława Wojciechowskiego - SPL 889,

zhpwojciechradio2019

zaś w marcu 1939r. rozpoczął działalność Harcerski Ośrodek Radiowy w Lublińcu - ze znakiem SP 919 H. Niestety na chwilę obecną nic więcej nie wiemy o jego funkcjonowaniu w okresie od marca do sierpnia 1939r.

nasluchy1939erera

W okresie międzywojennym w Lublińcu pierwszym licencjonowanym krótkofalarzem był starszy sierżant Alojzy KOSMALA, który posługiwał się  znakiem SP1OM. Był on łącznościowcem w 74 Górnośląskim Pułku Piechoty (74GPP).

radiopierwszelub2017rtyh
Alojzy Kosmala - licencję otrzymał w listopadzie 1937r.

Opracowane na podstawie:
Kamil Wais - Związek Harcerstwa Polskiego w latach 1918-1939. Studia z dziejów organizacji młodzieżowej w II RP - Rzeszów 2007r.
Wiadomości urzędowe - grudzień 1938r, marzec 1939r.