Historia Hufca Lubliniec

Harcerstwo to nie jest coś, co się umie, ale to jest coś czym się jest.

Komendanci Hufca ZHP Lubliniec

Teodor Musielok (Muschielok) urodził się 24 września 1907r. w Psurowie (powiat oleski) w rodzinie Jana i Franciszki z domu Niegoth. W latach 1913-1920 uczęszcza do Szkoły Ludowej w Brynku. 

Latem 1920r. Musielok wyjeżdża z Górnego Śląska i przez kolejne dwa lata pobiera nauki w Gimnazjum Państwowym w Krotoszynie. Dlaczego tak się dzieje? Nie wiadomo, być może spowodowane jest to udziałem w II Powstaniu Śląskim  - jego ojca Jana Musieloka.

krotoszynk2023
Gimnazjum w Krotoszynie, gdzie w latach 1920-1922 uczył się Teodor Musielok

Tu w Krotoszynie, po raz pierwszy 13 letni Teodor styka się z harcerstwem, bowiem w czasie, gdy Musielok jest uczniem tej szkoły - działają przy niej dwie męskie drużyny harcerskie - II Drużyna Harcerska im. Michała Wołodyjowskiego (od 1919r.) i III Drużyna Harcerska im. A. Małkowskiego (od 1921r). Tam też najprawdopodobniej składa przyrzeczenie harcerskie.

Musiał ideą harcerską nasiąknąć bardzo intensywnie, bowiem gdy wraca na Śląsk w połowie 1922r. i wraz z całą rodziną - mamą, tatą, oraz niepełnosprawnym bratem oraz siostrą przenoszą się do Lublińca i zamieszkiwują przy ulicy Opolskiej pod numerem 30.

Następnie pobiera przez rok - nauki w Wyższej Szkole Miasta Lublińca, tworząc przy niej, pierwszą w Lublińcu - Męską Drużynę Harcerską, nadając jej imię - Tadeusza Kościuszki i zostając jej drużynowym, a rok później prawdopodobnie pierwszym Hufcowym lub Komendantem Miejscowych Drużyn Harcerskich. Wszystko wskazuje na to, że działają wówczas w powiecie tylko 3 drużyny: 2 męskie i jedna żeńska (wszystkie w Lublińcu).

Drużyna kościuszkowska otrzymuje harcówkę na terenie szkoły i zapewne w niej mieści się także sekretariat Komendy Harcerskiej/Hufca Lubliniec.

gimnajumpierwsze sadaowa warsztaty
Budynek Wyższej Szkoły Miasta Lublińca, przy ulicy Sobieskiego
gdzie znajdowała się harcówka I MDH im.Tadeusza Kościuszki,
a zarazem biuro Hufca

Z inicjatywy, lub dzięki zaangażowaniu druha Musieloka, najprawdopodobniej w 1923r. powstaje przy Hufcu/Komendzie pierwsze Koło Przyjaciół Harcerstwa, któremu szefuje żona starosty Lublińca pani Wiktoria Niegolewska (Żabińska).

niegolewskawiktoria2016rf
Na zdjęciu, pani Wiktoria Niegolewska stoi po prawej stronie

Po ukończeniu klasy 3 w Wyższej Szkole Miasta Lublińca w 1923r. Musielok kontynuuje naukę jeszcze przez rok w Gimnazjum Państwowym w Tarnowskich Górach. Najprawdopodobniej na początku 1924r. Musielok przekazuje Komendę nad drużynami lublinieckimi, przybyłemu kilka miesięcy wcześniej z Jarocina Wielkopolskiego - Stanisławowi Busslerowi, jednak nadal prowadzi swoją drużynę.

Jeszcze w trakcie nauki w tarnogórskim gimnazjum, w maju 1924r. Musielok zostaje przyjęty do lublinieckiego Urzędu Katastralnego jako uczeń.

W 1924r. po raz ostatni przewodzi swojej drużynie. Zapewne przygotowuje harcerzy do przyrzeczenia harcerskiego, jakie ma miejsce wiosną tego roku na lublinieckim rynku. Latem 1924r. uczestniczy wraz z pięcioma wybranymi podopiecznymi: Erykiem Słotą, Alojzym Gajkiem, Feliksem Przybycinem, oraz Pilawą i Mrowcem w zorganizowanym przez Komendę Katowickiej Chorągwi Męskiej - obozie harcerskim (komendantem tego obozu, z ramienia Chorągwi był druh Ludwik Wacławek). Śląscy harcerze obozują w Czarnym Lesie (kilka kilometrów od Droniowiczek). Dla lublinieckich harcerzy, w tym dla Musieloka nie jest to obóz stały. Uczestniczą w zajęciach harcerskich w ciągu dnia, a wieczorem wracają do domu, być może w przypadku druha Teodora, ze względu na pracę, którą właśnie rozpoczął w Urzędzie Katastralnym - jest trochę inaczej i uczestniczy on w życiu obozowym dopiero w godzinach popołudniowych.

Prawdopodobnie po obozie w Czarnym Lesie, latem 1924r. Teodor Musielok zdaje drużynę druhowi Szwaji. Czy działał nadal w harcerstwie - tego nie wiadomo, wszystko wskazuje na to, że oddaje się pracy zawodowej i nie jest aktywnym harcerzem. Jest za to członkiem Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" - do 1930r.

I tak w kolejnych latach pracując w Urzędzie Katastralnym w Lublińcu zostaje najpierw kontraktowym pomocnikiem biurowym, a w 1929r. prowizorycznym kancelistą. We wrześniu 1931r. zdaje egzamin państwowy i otrzymuje stanowisko kancelisty. W tym też czasie zakłada rodzinę - żeniąc się z Agnieszką z domu Pisulską. W 1933r. przychodzi na świat ich pierwsze dziecka - syn Jan (będą mieli jeszcze dwie córki: Stefanię - 1936r. i Magdę - 1938r). W 1937r. Musielok awansuje na  pomocnika technicznego, a rok później zostaje prowizorycznym rejestrantem. Za swoją pracę w 1938r. otrzymuje brązowy medal "Za długoletnią służbę".

Poza harcerstwem, Musielok w okresie międzywojennym działał w: Lidze Morskiej i Rzecznej, Lidze Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, a także w Stowarzyszeniu Opieki nad biednymi i młodzieży.

musielok2018tg
Teodor Musielok

Teodor Musielok pracuje w Urzędzie Katastralnym do wybuchu II wojny światowej. W kwietniu 1940r. zostaje wysłany do pracy do Fabryki Suchej Destylacji Drewna w Vosswalde (Fosowskie).

fosowskie202345t6
Fabryka chemiczna w Fosowskim

Niestety praca w Fabryce (półroczna) nadwątliła i już tak słabe siły Teodora. Po badaniach lekarskich orzeczono, że nie nadaje się do pracy fizycznej - toteż skierowano go Katowic, gdzie znalazł zatrudnienie w tamtejszym Zarządzie Katastru jako kreślarz, w którym pracował aż do 12 stycznia 1945. W lutym wrócił do rodziny do Lublińca i po zgłoszeniu sie w Urzędzie Skarbowym - objął stanowisko p.o Kierownika Powiatowego Urzędu Katastralnego, a następnie pracował w Referacie Geodezyjnym.


12musielokt2016r2
Teodor Musielok od prawej
w biurze geodezyjnym w Lublińcu

W 1952r. wskutek redukcji etatów, Musielok przeniósł się do Lublinieckich Zakładów Ceramiki Budowlanej w Patoce (kierownik Działu Zatrudnienia). W 1953r. był planistą w Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska w Lublińcu. Zaś od 1954r. Musielok znalazł prace w Prezydium Powiatowym Rady Narodowej w w Powiatowym Zarządzie Rolnictwa jako technik geodeta, gdzie pracuje aż do emerytury.

6 stycznia 1974r. w wieku 67 lat Teodor Musielok umiera i zostaje pochowany na cmentarzu parafialnym w Lublińcu. Niestety do dzisiejszego dnia nie zachował się jego grób. 

W 2019r. ukazuje się powieść Michała Mędlewskiego (napisana w 1988r) "Tajemnica Czarnego Lasu", jednego z pierwszych lublinieckich harcerzy, członka I Męskiej Drużyny Harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki, której drużynowym był Teodor Musielok. Na stronicach książki opisującej początki lublinieckiego harcerstwa pojawia się także postać druha Musieloka. Jest ona inspiracją do zebrania powyższych materiałów i stworzenia tego mini biogramu.

tajemnica2020panipankowska
Druh Bartek Zbączyniak i pani Bożena Mędlewska-Pankowska,
oraz powieść Michała Mędlewskiego "Tajemnica Czarnego Lasu"

 

Opracowane na podstawie:
"Harcerstwo na terenie miasta Lublińca w latach 1920-1949" - Janusz Bula, Kraków 2000r
Życiorys - Teodor Musielok
Wspomnienia - Łucja Knopik
Wspomnienia - Alojzy Gajek
Archiwum Państwowe w Katowicach
Archiwum Hufca ZHP Lubliniec
Archiwum Urzędu Miasta Lubliniec

Fotografie:
Archiwum Hufca Lubliniec
Zbiory prywatne - Łucja Knopik
Zbiory prywatne - Konstanty Wolny
Archiwum Hufca ZHP Lubliniec