Historia Hufca Lubliniec

Irena Handke urodziła się 18 sierpnia 1908r. w Charlottenburgu (dzielnica Berlina) w rodzinie Franciszka i Marjanny z domu Matysiak. Kilka lat później wraz z rodziną zamieszkała w Lesznie, gdzie ukończyła szkołę powszechną, zaś od 1922 do 1927r. kontynuowała naukę w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Żeńskim tamże. 11 maja 1927r. otrzymała świadectwo dojrzałości i tym samym prawo do nauki w szkole jako nauczycielka tymczasowa.

Żeńskie Seminarium Nauczycielskie w Lesznie, gdzie uczyła się Irena Handkówna

W czerwcu zwróciła się do Wydziału Oświecenia Publicznego w Katowicach o przydzielenie jej pracy na Śląsku i z dniem 1 października 1927r. rozpoczęła naukę w Szkole Powszechnej w Lublińcu (zamieszkała w kamienicy przy ulicy Stalmacha 7).

Grono pedagogiczne Szkoły Powszechnej w Lublińcu
wśród nauczycieli instruktorki harcerskie
w trzecim rzędzie - pierwsza od prawej - druhna Irena Handkówna,
trzecia od prawej - druhna Maria Wicharówna

Czy przed Irena Handkówna przed przyjazdem do Lublińca była harcerką - trudno powiedzieć, ale można przyjąć, że podobnie jak większość lublinieckich instruktorów i ona z harcerstwem zetknęła się w Seminarium Nauczycielskim. W szkole w Lesznie - drużyny harcerek istniały już od 1921r. a Hufiec Żeński od roku szkolnego 1922/1923.

W 1930r. Handkówna została drużynową I pozaszkolnej Żeńskiej Drużyny Harcerek im. "Dębów". Funkcję tą przejęła po innej lublinieckiej nauczycielce Marii Wicharównie. 2 lata później w 1931r. utworzono Żeński Hufiec Harcerek w Lublińcu, a Handkówna stanęła na jego czele.

Irena Handkówna stoi po lewej stronie, podczas Zlotu Hufca w Koszęcinie w 1932r.

W czerwcu 1930r. zdała przed Komisją II egzamin nauczycielski i została zatrudniona jako nauczyciel stały. Okresowo Irena Handkówna pełniła obowiązki bibliotekarki szkolnej. W 1934r. dodatkowo rozpoczęła pracę w lublinieckim Gimnazjum jako nauczycielka gimnastyki oraz "gier i zabaw" dla dziewcząt.

Irena Handkówna  podczas zajęć z gimnastyki - 1930r.
w Szkole Powszechnej w Lublińcu

W grudniu 1934. ukończyła w Tarnowskich Górach kurs teatralny. W kwietniu 1936r. została przeniesiona do nowo powstałej Szkoły Powszechnej nr 1 w Lublińcu.

Grono pedagogiczne Szkoły Powszechnej w Lublińcu
instruktorki harcerskie - w środku w drugim rzędzie
pierwsza od lewej Irena Handkówna, obok niej Anna Makulanka

Wraz ze swoją drużyną i hufcem działała nie tylko w Lublińcu, ale starała się wyjeżdżać na obozy i wycieczki. Nieustanie się kształciła. Od 9 lutego do 2 marca 1935r. brała udział w kursie dla drużynowych starszych dziewcząt w Harcerskiej Szkole Instruktorskiej  na Buczu (do której będzie wracać jeszcze kilkukrotnie).

Irena Handkówna wśród lublinieckich harcerek, stoi piąta od prawej strony

W 1936r. zorganizowała obóz Hufca w Lisowie, zaś rok później była komendantką dwutygodniowego obozu lublinieckiego hufca żeńskiego w Jaworzu w Beskidzie Śląskim. Najprawdopodobniej od 1937r. została prowadziła działającą przy Szkole Powszechnej nr 1 - II Żeńską Drużyną Harcerek im. Marii Konopnickiej.

Druhny z drużyny starszoharcerskiej na wycieczce w Poznaniu w 1938r.
w środku stoi Hufcowa - Irena Handkówna

Zapewne w Chorągwi Harcerek dostrzeżono jej potencjał i zaangażowanie, gdyż zaproponowano jej w styczniu 1938r. pracę przy Wydziale Pracy dziewcząt starszych, jednak ze względu na odmowę kierownika szkoły - pana Bazarnika i inspektora szkolnego Hollka - nie otrzymała zgody na przeniesienie.

Uroczystości 3 Maja w Lublińcu w 1938r.
Hufiec Lubliniecki prowadzi - Hufcowa Irena Handkówna

Co nie udało się zrobić na początku roku, Handkówna zrobiła latem, kiedy została skierowana do Cieszyna, gdzie objęła kierownictwo tamtejszego Hufca i Pogotowia Harcerek. Pracę kontynuowała także jesienią w Pogotowiu Harcerek na Śląsku Zaolziańskim. Do Lublińca już nie wróciła nigdy. W październiku 1938r. została oficjalnie przeniesiona do Bogumina, gdzie objęła posadę nauczycielki Szkoły Ludowej.

Pracując w Boguminie - działała w strukturach komendy Obszaru Śląska Zachodniego (wydzielonego z Śląskiej Chorągwi Harcerek) pełniąc także od lutego 1939r aż do wybuchu wojny funkcję Komendantki Hufca Bogumin (Hufiec lubliniecki przejęła po niej Maria Wardzalanka). W czerwcu 1939r. otrzymała stopień podharmistrzyni.

Po wojnie wróciła w rodzinne strony. Zamieszkała we Wschowej, gdzie pracowała jako nauczycielka w Publicznej Szkoły Powszechnej, a następnie Szkoły Podstawowej nr 1. Uczy także w tamtejszym Liceum Ogólnokształcącym - wykładając język niemiecki, a po latach zostaje pracownikiem Wydziału Oświaty we Wschowie i Kuratorem Wychowania w Lesznie.

Jako Namiestnik Komendy Hufca Leszczyńskiego (w latach 1945-1950) była głównym inspiratorem działalności harcerskiej na terenie powiatu wschowskiego. Zorganizowała drużyny żeńskie w Szkole Podstawowej nr 1 i Szkole Podstawowej nr 2 (obie szkoły wówczas znajdowały się w jednym budynku)

Budynek w, którym obecnie znajduje się Szkoła Podstawowa nr 2 we Wschowie,
w którym uczyła i prowadziła drużyny harcerskie Irena Hanke

W 1946r. zorganizowała pierwszy obóz harcerski harcerek wschowskich w Lginiu nad jeziorem Lgińsko (obecnie znajduje się tam Stanica Hufca).

Plaża i jezioro tuż obok Ośrodka Hufca Wschowa w Lginiu

Irena Handke działa także w strukturach Komendy Chorągwi Wielkopolskiej do której należy Hufiec Wschowa. W 1946r. stanowi kadrę obozu szkoleniowego organizowanego przez Chorągiew.

Irena Handke w Katowicach w 1986r.

Irena Handke zmarła 30 października 1990r. i została pochowana na cmentarzu parafii św. Mikołaja w Lesznie.

W we wrześniu 2019r. harcerze i harcerki Hufca Wschowa oznaczają jej grób Harcerskim Krzyżem Nagrobnym.

Na podstawie:
Archiwum Hufca Lubliniec|
Kronika Rozali Poniewiery Kopacz
Kronika Szkoły Powszechnej w Lublińcu
Archiwum Państwowe w Katowicach
Zdzisław Rygusik - Hufiec Wschowa